Publicaties

Financiering van de warmtetransitie in de wijk - HIER + Energiewerkplaats Fryslân

Lokale warmte-initiatieven kunnen een belangrijke rol spelen om de gebouwde omgeving aardgasvrij te maken. De belangrijkste reden hiervoor is dat de aanleg van een warmtenet vaak ook substantiële maatregelen in iedere woning vereist.

Zonder de medewerking van woningeigenaren en bewoners zal in de praktijk weinig voortgang kunnen worden geboekt. Bewonersinitiatieven zijn beter in staat om achter de voordeur te komen dan andere partijen zoals de gemeente en een warmtebedrijf.

Om de doelen van het Klimaatakkoord te halen moeten tot 2030 in zeker 1.000 wijken een warmtenet worden aangelegd. Dit lukt alleen als het nieuwe kabinet zo snel mogelijk een structurele aanpak ontwikkelt, die ook voor bewonersinitiatieven toegankelijk is. Daarbij gaat het met name om een voucher voor woningeigenaren en een investerings- en subsidie-instrument voor warmtenetten.

De aanleg van een warmtenet in een bestaande wijk is in de praktijk alleen haalbaar als de gemeenteraad uiteindelijk ook de bevoegdheid krijgt om de aardgaslevering te beëindigen. Dit ingrijpende besluit vraagt om een zorgvuldig democratisch proces waarbij de positie van bewoners, woningeigenaren wordt geborgd.

We stellen voor dat de gemeenteraad pas een definitief besluit kan nemen wanneer minimaal 70% van de woningeigenaren door middel van een participatiemeting instemt met de gekozen oplossing in het wijkuitvoeringsplan. Op deze wijze wordt in de praktijk ook de positie van het lokale warmte-initiatief geborgd.

In de brochure lichten we bovenstaande punten verder toe door voorbeelden te bespreken en te reflecteren op de huidige stand van zaken.

Inzicht in aanvullende beleidspakketten voor de verduurzaming van de gebouwde omgeving – Ecorys

In opdracht van de tafel Gebouwde Omgeving van het Nederlandse Klimaatakkoord is het deel voor de gebouwde omgeving opnieuw doorgerekend. Belangrijk onderdeel hierbij is wat er voor nodig is om veel huishoudens stappen te laten zetten. Dit wordt beredeneerd voor twee belangrijke parallelle sporen: de gebiedsgerichte wijkaanpak en individuele huisverduurzaming. Het is een precaire balans, want deze moeten elkaar niet in de weg gaan lopen.

Ecorys doet een aantal suggesties voor de versnelling van de transitie. Zo wordt de inzet op warmtenetten in stedelijk gebied wederom aangestipt (wijkaanpak) – en meer focus op isolatie en hybride als tussenstap (het individuele spoor).

Maar er wordt ook een wat controversiëler onderwerp besproken: een grotere verschuiving van elektriciteitsbelasting naar meer gasbelasting. De angst is natuurlijk dat armere huishoudens hierdoor meer in de problemen komen en minder makkelijk mee kunnen in de warmtetransitie. Terwijl iedereen uiteindelijk deel moet nemen om een gasnet te kunnen verwijderen.

Slimme oplossingen zoals het ontzien van de eerste 1000 m3 aardgas van belasting verhoging kunnen hierbij helpen. Maar wellicht ook de inzet van het Social Climate Fund van de EU – dat speciaal gericht is op het inzetten van CO2 belastingen voor een sociale transitie. Al heerst de angst dat dit Europees breed al tekort zal schieten, en burgers in relatief rijke landen als Nederland daar waarschijnlijk minder aanspraak op kunnen maken.

Lees hier het hele rapport.

Nieuws