Nieuwsbrief najaar 2016

Inhoud

8 december 2016: eerste Stolpersteine in de Schilderswijk
Uitgelicht: Bertha en Auguste Mugdan
Casper Naber: rectificatie
Toekomstige steenleggingen
Biografieën Jozef Israëlsstraat en Jozef Israëlsplein binnenkort online
Draag een steentje bij!

8 december 2016
Programma legging eerste Stolpersteine in de Wassenberghstraat

Op 8 december a.s. komt Gunter Demnig, de initiatiefnemer van het Stolpersteineproject, naar Groningen om in de Wassenberghstraat stenen te plaatsen voor 23 slachtoffers uit die straat. Nabestaanden uit Nederland, Argentinië, New York en Israël hebben aangegeven hierbij aanwezig te willen zijn. Ook u bent van harte uitgenodigd om deze plechtigheid mee te maken.

Het programma is als volgt:

13.45 uur   Welkom door Matteke Winkel, voorzitter van Stichting Stolpersteine Schilderswijk Groningen, bij Wassenberghstraat 8a.
Start van het leggen van de 23 Stolpersteine.
Bij het leggen van de stenen wordt een bijdrage geleverd door het Jiddisch koor Wassenberghstraat.

14.25 uur   Toespraak burgemeester Peter den Oudsten,
bij Wassenberghstraat 24

15.45 uur   Vertrek naar de synagoge, Folkingestraat 60, Groningen

16.15 uur   Korte plechtigheid in de synagoge, met het uitspreken van Kaddisj, het Joodse gebed voor de doden.

16.40 uur   Hapje en drankje in de synagoge

17.30 uur   Afsluiting

Uitgelicht: Bertha en Auguste Mugdan

Als de zusters Bertha en Auguste Mugdan op 5 augustus 1940 onderdak vinden in de Groningse Schilderswijk, hebben ze al een wereldreis achter de rug. Om te ontkomen aan het nazigeweld zijn zij ruim een jaar eerder, op 13 mei 1939, samen met 935 andere Duits-Joodse vluchtelingen in Hamburg ingescheept op de St. Louis. De reis verloopt dramatisch. Cuba en de Verenigde Staten laten de vluchtelingen niet toe, zodat het schip noodgedwongen weer koers zet naar Europa. Na aankomst in Antwerpen krijgen de vluchtelingen asiel in Frankrijk, België, Groot Brittannië en Nederland. Bertha en Auguste komen in Nederland terecht en belanden uiteindelijk in augustus 1940 in de Wassenberghstraat 24. Maar ook Nederland is geen veilige plek. In november 1942 krijgen zij een oproep voor vertrek naar Westerbork. Enkele maanden later volgt deportatie naar Sobibor, waar Bertha en Auguste op 13 maart 1943 worden vermoord. Lees meer
Ter nagedachtenis aan hen worden op 8 december a.s. twee Stolpersteine geplaatst voor Wassenberghstraat 24.

Casper Naber: rectificatie

In de vorige nieuwsbrief stond een korte biografie van Casper Naber; abusievelijk staat daarin vermeld dat hij overleed in mei 1945. Dit moet zijn:
11 november 1944. Om zijn kameraden niet te verraden pleegde hij die ochtend zelfmoord door uit het zolderraam van het Scholtenshuis te springen.
Op 8 december a.s. wordt ook voor hem een Stolperstein gelegd voor zijn woonhuis in de Wassenberghstraat.

Toekomstige steenleggingen: frequent maar kleinschalig

Na deze eerste plechtigheid hopen we u regelmatig uit te nodigen voor volgende steenleggingen. Dit zullen altijd kleinschalige gebeurtenissen zijn, voor telkens enige tientallen slachtoffers. Het leggen van stenen voor alle meer dan 200 slachtoffers van de Schilderswijk zal zo enkele jaren in beslag nemen. Waarom zetten we er niet meer vaart achter?
Enerzijds heeft dit te maken met de beperkte productiecapaciteit van het atelier van initiatiefnemer Gunter Demnig: iedere gedenksteen wordt met de hand gemaakt. Daarnaast is het ook een principiële keuze: een Stolperstein is een persoonlijke herinnering aan een slachtoffer, bij de steenlegging hoort persoonlijke aandacht voor ieder mens afzonderlijk. Dat kan alleen bij een kleinschalige aanpak.
Het onderzoek naar de slachtoffers verloopt sneller. Op de website groeit het aantal biografieën: eind dit jaar zijn er al bijna honderd beschikbaar. Samen vormen ze het virtuele monument dat vooruitloopt op de legging van de fysieke stenen in het trottoirs van onze Schilderswijk.

Voortgang onderzoek Jozef Israëlsstraat en Jozef Israëlsplein

De Jozef Israëlsstraat is een aangrijpende straat. Geen enkele straat in onze wijk heeft meer slachtoffers te betreuren dan deze straat en het bijbehorende plein. Het onderzoek naar de slachtoffers vordert gestaag. We verwachten nog voor het einde van dit kalenderjaar hun biografieën te kunnen publiceren op onze website.

Draag een steentje bij!

Inclusief alle bijkomende kosten – zoals het onderhoud van de website, reis- en verblijfskosten van Gunter Demnig en nabestaanden – komen de kosten van een steentje op ca. 200 euro. Dankzij uw giften is op dit moment ca. één derde van het benodigde bedrag bijeengebracht. Er is nog een weg te gaan. We doen dan ook een beroep op uw steun!

Draag uw steentje bij! Ieder bedrag is welkom!
Ons banknummer: NL 36 INGB 0006 50 11 85
t.n.v. Stichting Stolpersteine te Groningen.

"EEN MENS IS PAS VERGETEN, WANNEER OOK ZIJN NAAM IS VERGETEN"

Bezoek onze website: www.stolpersteineschilderswijkgroningen.nl
U vindt daar achtergrondinformatie, biografieën van in de Tweede Wereldoorlog vermoorde wijkgenoten, en eerdere edities van deze nieuwsbrief.